Tο πρόγραμμα KCSS για την ασφάλεια των παιδιών από την κακοποίηση στην άθληση και την ψυχαγωγία φτάνει στο τέλος του, ωστόσο, η οργάνωση Terre des hommes οραματίζεται την επέκτασή του και σε άλλους χώρους παιδικής δραστηριότητας.
Δύο χρόνια συμπληρώνονται από την λειτουργία του προγράμματος Keeping Children Safe in Sports, στην Ελλάδα και τη Ρουμάνια, για την ασφάλεια των παιδιών από την κακοποίηση σε περιβάλλοντα άθλησης (Ρουμανία) και σε ψυχαγωγίας (παιδικές κατασκηνώσεις, Ελλάδα). Το τοπίο όμως άλλαξε άρδην μέσα στη διάρκειά τους. Όταν ξεκινούσαμε, η κακοποίηση ήταν ο αόρατος ελέφαντας μέσα στο δωμάτιο, μια ακόμη λέξη ταμπού η οποία ελάχιστα ακουγόταν στη δημόσια σφαίρα. Ήταν αμφίβολο πώς θα καταφέρναμε να πείσουμε τις αρχές και τους φορείς παιδικής ψυχαγωγίας να στηρίξουν τη δράση μας και να συμμετάσχουν σε ένα πρόγραμμα με στόχο την εξάλειψή της. Κανείς δεν φανταζόταν το μπαράζ αποκαλύψεων για σκάνδαλα σεξουαλικής παρενόχλησης παιδιών στον αθλητισμό που θα ακολουθούσε και που θα αναδείκνυε τους στόχους του προγράμματός μας σε επιτακτική προτεραιότητα. “Θελήσαμε να δημιουργήσουμε μια κουλτούρα όπου τα δικαιώματα των παιδιών και η ασφάλειά τους είναι αδιαπραγμάτευτες αξίες» εξηγεί ο υπεύθυνος του προγράμματος, Γιώργος Κανάρης, προσθέτοντας: « Δεν θα μπορούσε να υπάρξει πιο κατάλληλη χρονική στιγμή για την υλοποίηση ενός τέτοιου προγράμματος δεδομένων των συνθηκών στην σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα. Αλλά και οι αυξανόμενες ανάγκες στο κομμάτι της παιδικής προστασίας κάνουν την ύπαρξη και την συνέχιση αυτού του προγράμματος πιο επιτακτική από ποτέ..».
Τι καταφέραμε ωστόσο να πετύχουμε μέσα σ’αυτά τα δύο χρόνια;
Αρχικά ξεκινήσαμε με μια έρευνα για να κατανοήσουμε την κατάσταση του συστήματος παιδικής διασφάλισης στην Ελλάδα, ειδικά στο χώρο της άθλησης και των παιδικών κατασκηνώσεων, καθώς και το επίπεδο ενημέρωσης, πρακτικών και προσεγγίσεων των βασικών φορέων σε ό,τι αφορά στην προστασία και τη διασφάλιση του παιδιού. Δηλαδή, επιχειρήσαμε να καταλάβουμε αν και κατά πόσο υπάρχουν αρχές που διασφαλίζουν ότι ένα παιδί που πηγαίνει το καλοκαίρι κατασκήνωση μακριά από την επίβλεψη των γονιών ή των φροντιστών του, δεν θα πέσει θύμα κακοποίησης οποιασδήποτε μορφής.
Στη συνέχεια, προχωρήσαμε στη σύσταση μιας Συμβουλευτικής Επιτροπής Παιδιών και Νέων που συμμετείχε ενεργά σε όλα τα επίπεδα υλοποίησης της πιλοτικής εφαρμογής και παρείχε ανατροφοδότηση στο σχεδιασμό της πολιτικής-πρότυπο για τη διασφάλιση των παιδιών στις κατασκηνώσεις. Κι αυτό διότι σε όλα μας τα προγράμματα επιδιώκουμε την παιδική συμμετοχή και πιστεύουμε ότι στα παιδιά πρέπει να δίνουμε φωνή για να εκφράζουν γνώμη για αποφάσεις που τα αφορούν.
Έπειτα ήρθε η στιγμή να αναπτύξουμε εγχειρίδια και εργαλεία για το προσωπικό που εργάζεται σε παιδικές κατασκηνώσεις: Ο οδηγός «Παιδιά ασφαλή στις κατασκηνώσεις/αθλητικούς συλλόγους»: Ένας Οδηγός εκπαίδευσης προσωπικού παιδικών κατασκηνώσεων/αθλητικών συλλόγων στην παιδική προστασία και την διασφάλιση παιδιού. Και οι «Πολύχρωμες Ασπίδες» που απευθύνεται σε παιδιά και πρόκειται για μια σειρά από προτάσεις για δραστηριότητες Aυτοπροστασίας που μπορούν να υλοποιηθούν σε κατασκηνώσεις και αθλητικούς συλλόγους.
Βασικό όμως συστατικό του προγράμματός μας ήταν οι εκπαιδεύσεις. Ξεκινήσαμε με τη διεξαγωγή εκπαιδευτικών σεμιναρίων για το προσωπικό των παιδικών κατασκηνώσεων (170 επαγγελματίες) σε βασικές έννοιες της παιδικής προστασίας.
Πραγματοποιήσαμε πενθήμερη εκπαίδευση επαγγελματιών σε ζητήματα παιδικής προστασίας και διασφάλισης παιδιού βάσει του αντίστοιχου εγχειριδίου μας, και πενθήμερη εκπαίδευση εκπαιδευτών στο εγχειρίδιο «Πολύχρωμες Ασπίδες» για τα παιδιά. «Ερχόμενοι στο σεμινάριο πιστεύαμε ότι είχαμε μια εικόνα για το τι είναι η παιδική κακοποίηση και πώς μπορούμε να την αναγνωρίσουμε, παρακολουθώντας το, συνειδητοποιήσαμε πως δεν υπάρχουν "πιστεύω" ή "νομίζω" όσον αφορά στο συγκεκριμένο θέμα» δήλωσε ένας από τους συμμετέχοντες, προσθέτοντας: «Μπήκε πια ένα φίλτρο στα μάτια μας και βλέπουμε τα πράγματα πιο καθαρά, γνωρίζοντας ακριβώς τι είναι η παιδική κακοποίηση, πώς να την αναγνωρίζουμε και πως να αντιδράμε. Το χρέος μας είναι μεγάλο, και η ευθύνη μας ακόμα μεγαλύτερη».
Με το πέρας των εκπαιδεύσεων προχωρήσαμε σε εποπτευόμενη εφαρμογή του εγχειριδίου «Πολύχρωμες Ασπίδες»: Δραστηριότητες Aυτοπροστασίας για Παιδιά - Οδηγός Υλοποίησης για κατασκηνώσεις, σε χώρους παιδικών κατασκηνώσεων/αθλητικών συλλόγων με τη συμμετοχή συνολικά 130 παιδιών σχολικής ηλικίας. Ιδιαίτερη εντύπωση μας έκανε η δήλωση ενός κοριτσιού που συμμετείχε, το οποίο δήλωσε: «Όταν δε νιώθω ασφαλής, χρειάζεται να ξέρω πώς να αντιμετωπίζω το φόβο μου. Πρέπει να είμαι καλά προετοιμασμένη, για να μπορώ να φεύγω μακριά από αυτό που με κάνει να φοβάμαι». Ενώ κάποιο άλλο παιδί, αγόρι, μας είπε: «Τώρα ξέρω, πως είναι δικαίωμά μου να πω όχι σε ό,τι με κάνει να μη νιώθω ασφαλής. Δε θέλω ο άλλος να με κάνει ό,τι θέλει!». Το καλοκαίρι πέρυσι επίσης πραγματοποιήσαμε εποπτευόμενη ανάπτυξη Πολιτικών Διασφάλισης του παιδιού σε 20 κατασκηνώσεις οι οποίες εδραίωσαν την πολιτική τους για τη διασφάλιση του παιδιού με εξατομικευμένη και ομαδική υποστήριξη από ειδικό σύμβουλο, και τώρα θα λάβουν την πιστοποίηση «Περιβάλλον Ασφαλές για τα Παιδιά» την οποία θα μπορούν να επιδείξουν στους πελάτες τους. Μάλιστα, το σήμα της πιστοποιησης προήλθε μέσα από παιδικό διαγωνισμό ζωγραφικής που πραγματοποιήσαμε το καλοκαίρι.
Στη διάρκεια του προγράμματός μας αναπτύξαμε επίσης ένα διαδικτυακό μάθημα (e-course) πάνω στην παιδική προστασία το οποίο μπορεί να παρακολουθήσει οποιοσδήποτε θέλει να εντρυφήσει στο θέμα με τρόπο απλό και κατανοητό. Και τέλος, στο δεύτερο μισό του 2021 τρέξαμε μια καμπάνια ευαισθητοποίησης του ευρύτερου κοινού στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, προωθώντας το μήνυμα ότι για την «Ασφάλεια των παιδιών δεν χρειάζονται μαγικά, χρειάζεται δράση».
Ποια δράση όμως ακριβώς;
«ΟΙ αρχές και οι φορείς που εργάζονται με παιδιά θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι όλοι οι χώροι όπου ένα παιδί δραστηριοποιείται χωρίς την επίβλεψη των γονιών του, πρέπει να διασφαλιστούν μέσα από πολιτικές, πρωτόκολλα και με κατάλληλες εκπαιδεύσεις του προσωπικού», επισημαίνει ο Γιώργος Κανάρης, «με το πρόγραμμα KCSS έγινε ένα πρώτο βήμα, ανοίχτηκε ο δρόμος. Τώρα τα αποτελέσματα του έργου πρέπει να εφαρμοστούν περαιτέρω». Χώροι όπου τα παιδιά αθλούνται, εκπαιδεύονται, μαθαίνουν μουσική, τέχνη ή κάνουν τα χόμπι τους θα μπορούσαν να υποστηριχθούν για να εφαρμόσουν με κατάλληλη προσαρμογή τις μεθοδολογίες και τα εγχειρίδια που αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο του KCSS τα οποία βρίσκονται στη διάθεση του κάθε ενδιαφερόμενου φορέα. Η οργάνωση Terre des hommes θα βρίσκεται πάντα έτοιμη να υποστηρίξει οποιαδήποτε ενέργεια τρίτου φορέα. Όλα είναι θέμα βούλησης, λοιπόν, πολιτικής και ιδιωτικής.
*To “Keeping Children Safe in Sports” συντονίστηκε από το γραφείο της Terre des hommes στη Ρουμανία και υλοποιήθηκε από τα γραφεία της οργάνωσης στην Ελλάδα και την Ουγγαρία, με την υποστήριξη του Προγράμματος της ΕΕ “Δικαιώματα, Ισότητα και Ιθαγένεια”.
Δείτε το βίντεο της καμπάνιας πατώντας εδώ
